THOUSANDS OF FREE BLOGGER TEMPLATES

Lunes, Agosto 18, 2008

Alitan sa Pagitan ng Moro at Espanyol


Bago magsimula...
Inatasan ni haring Charles 1, hari ng Espanya, si Ferdinand Magellan, isang Portuguese, na hanapin ang Spice Island sa Karagatang Pasipiko sa pamamagitan ng paglalayag patungong silangan. Mula sa San Lucar, Spain, umalis si Magellan kasama ang humugit kumulang ng dalawang-daan at limampung (250) katao at limang (5) barko noong ika-20 ng Setyembre 1519. Matapos ang ilang buwang paglalayag, noong ika-17 ng Marso 1521, nakakita si Magellan ng isang isla at tinawag niya itong “Archipelago ni San Lazaro.” Ito na ngayon ang tinatawag nating isla ng Samar. Huminto muna sila sa Homonhon, Samar at tumuloy sa Limasawa, Leyte na kung saan ginanap ang kauna-unahang misang Katoliko sa Pilipinas noong ika-31 ng Marso 1521. Naglayag muli sina Magellan patungong timog-kanluran at narating nila ang isla ng Mactan. Ang mga katutubo sa ilalim ng pamumuno ni Rajah Lapu—lapu ay tumanggi sa pakay ng mga banyaga. Nagkaroon ng madugong digmaan na tinawag na “Battle of Mactan” noong ika-27 ng Abril 1521. Natalo ang mga Espanyol dahil sa napatay ni Rajah Lapu-lapu si Magellan.
Matapos ang bigong paglalayag ni Magellan, nagpadala ng mga panibagong ekspedisyon ngunit hindi rin ito nagtagumpay. Dahil sa pagkalugi ng bansang Espanya, nakipagkasundo ang hari ng Espanya sa Portugal sa pamamagitan ng “Treaty of Zaragosa” noong ika-22 ng Abril 1529. Dahil sa kasunduang ito, ang Pilipinas at Moluccas ay naging kolonya ng Portugal. Matapos ang ilang taon, nagpadala ng panibagong ekspedisyon si haring Charles 1 na pinamunuan ni Roy de Villalobos para magkaroon ng permanenteng pananakop sa Islas de Poniente, ang kasalukuyang Pilipinas. Kasama ni Villalobos ang mga paring Augustinian at napadpad sa Saranggani noong 1543. Dahil sa kahirapan ng pinagkukunan ng pagkain at pagiging agresibo ng mga Moro, umalis sila sa isla. Habang sila ay naglalakbay, ang isa sa mga tauhan ni Villalobos na si Bernardo dela Torre ay nagbigay ng pangalang Las Islas de Filipinas sa ngalan ni Philip na tagapagmana sa trono.
Naging hari si Philip noong 1556 at gumawa ng patakaran na dapat sakupin ang mga isla na ipinangalan sa kanya. Inatasan niya si Miguel Lopez de Legazpi na iwanan ang Mexico upang pumunta ng Pilipinas noong Nobyembre 1564 kasama ang isang pari na si Andres de Urdaneta. Sa isla ng Panay sila dumaong noong ika-27 ng Abril 1565 at sinakop ang kalapit na mga isla. Inutusan ni Legazpi si Kapitan Martin de Goiti na sakupin ang Maynila sa isla ng Luzon.

Ang simula...
Si Rajah Sulaiman Mahmud and Rajah Matanda ang tagapamahala ng Maynila na ngayon ay Fort Santiago habang si Rajah Lakandula naman sa Tondo. Noon pa man ay mayroon na talagang alitan at pagkamuhi sa pagitan ng mga Espanyol at Muslim dahil ito sa “Fall of Granada” noong 1492. Ang digmaan ng Bangkusay ay naganap noong ika-3 ng Hunyo 1571. Namatay si Rajah Sulaiman, ang pinakahuling tagapamahalang Muslim sa Maynila. Ang pagkamatay niya ay ang simula ng malawakang pananakop ng Espanyol sa Luzon at Visayas sa loob ng labing-isang (11) taon at pinagharian ng Espanya sa loob ng humigit kumulang ng tatlong-daan at dalawampu’t pitong (327) taon.
Ang digmaan sa pagitan ng Moro at Espanyol ay nagsimula noong 1578 pagkatapos ng kampanya ng mga taga-Brunei at sinundan pa ito ng digmaan sa Sulu na ang kalaban ng mga Espanyol ay si Sultan Buddiman Pangiran. Ang mga Espanyol at iba pang mga banyaga na mayroong interes sa Pilipinas ay iniiwasan ang puwersa ng mga Moro. Inutusan ni Gobernador-Heneral Francisco de Sande si Kapitan Esteban de Figueroa na talunin ang mga Moro. Nong ika-1 ng Abril 1596, narating ni Figueroa ang Tampakan sa Maguindanao. Pinangunahan nina Rajah Silongan at Datu Obal ang puwersa ng mga Maguindanaon. Nagkaroon ng isang madugong digmaan sa pagitan ng dalawang puwersa. Nahati sa dalawa ang ulo ni Figueroa sa pamamagitan ni Datu Obal. Kaagad na umalis patungo ng Maynila si Juan de Lara matapos mamatay si Figueroa. Alam ng mga Moro na maghihiganti ang Espanyol. Taong 1599, sinulong ng mga Moro ang teritoryo ng mga Espanyol at nabihag nila ang paring Jesuit na si Melchor Hurtado. Noong 1627, sa pangunguna ni Sultan Bungsu kasama ang dalawang-daang (200) katao at tatlumpong barko, sinulong nila ang kota ng mga Espanyol sa Camarines. Marami silang nakuha kasama na rito ang tatlong-daang (300) bilanggo. Narating ng mga Maguindanaon ang kanilang “Ginintuang Panahon” sa ilalim ng pamumuno ni Sultan Muhammad Qudarat. Nasa ilalim ng kanyang impluwensya ang mga lalawigan ng Cotabato, Lanao, Davao, Misamis Bukidnon at Zamboanga. Ang mga manlalayag ng Borneo, Basilan at Visayas ay nirerespeto si Sultan Qudarat. Ang mga katutubo ay itinuturing siyang isa sa mga ipinadala ni Allah upang parusahan ang mga Espanyol. Noong ika-13 ng Marso 1637, inutusan si Gobernador-Heneral Hortado de Corcuerra upang sugpuin ang Mindanao. Sinulong ni Corcuerra kasama ang walong-daang (800) sundalo ang teritoryo ni Qudarat at nagkaroon ng matinding digmaan. Nasugatan si Qudarat at sinuwerteng makatakas. Nakahanap ng tulong si Qudarat sa Lake Lanao at napilit ng iba pang mga sultan na huwag sumuko. Nakipagsanib puwersa siya sa iba pang lider ng Brunei, Sulu, Ternate at Makassar. Hindi nagtagumpay ang mga Espanyol sa pag-atake kay Qudarat hanggang sa namatay na lamang ito dahil sa katandaan sa edad na siyamnapu.
Pinangunahan na naman ni Corcuerra ang panibagong digmaan sa Sulu noong Enero 1638 at kasama rito ang limang-daang (500) sundalo at isang libong (1000) mga katutubong Muslim. Ang digmaan ay nagtagal ng humigit kumulang ng tatlong buwan. Bumalik ang mga Espanyol sa Maynila upang kalabanin ang mga Dutch dahil sa tangkang pananalakay nito sa lugar. May mga kasunduan na nakopya at sa loob ng limampung taon, nagkaroon ng katahimikan sa pagitan ng dalawang puwersa. Matapos ang pananalakay ng Dutch, binalikan na naman ng pansin ng mga Espanyol ang pagsugpo sa puwersang Muslim. Nagdesisyon sila na sulungin ang Zamboanga, Sulu at Palawan noong 1718. Naalarma ang mga Moro at naghanda sa pananalakay ng mga Espanyol. Isang “Royal Decree” ang napasa noong 1751, tinawag itong “Privateer System” na nanhihikayat sa mga indibidwal na sumali sa digmaan laban sa mga Moro. Gumanti ang mga Moro at sinalakay ang teritoryo ng mga Espanyol at nakalikom ng mga bihag at ibenenta ang mga ito.
Isang matindi at madugong labanan ang naganap noong ika-27 ng Pebrero 1851 sa Sulu. Marami ang mga nadamay sa digmaan. Dalawang libong sundalong Espanyol laban sa humigit kumulang na sampung libong Muslim. Sa Maguindanao, sa ilalim ng pamumuno ni Sultan Anwauddin Utto noong 1875, nakipagsanib puwersa siya sa mga sultan na nakatira malapit sa Ilog Pulangui. Ang balitang ito ay umabot sa mga Espanyol at natakot sila dahil nahalintulad nila si Sultan Utto kay Sultan Qudarat. Noong 1889, isang bagong Gobernador-Heneral na si Valeriano Weyler ang namuno ng kampanya laban sa mga Iranun at Maranaos. Pinamunuan ni Amai Pakpak ang puwersa ng mga Moro at napnsin ng mga Espanyol na hindi ito magiging matagumpay. Noong Setyembre 1891, itinigil ang kampanya. Pinalitan ni Ramon Blanco si Weyler noong 1895 at naglunsad ng panibagong kampanya laban sa mga Moro ngunit sa pagkakataong ito ay napatay si Amai Pakpak noong ika-10 Marso 1895 sa Marahui, na ngayon ay Lungsod ng Marawi.Sa loob ng humigit kumulang ng tatlong-daan at pitumpu’t pitong taon, nanatiling ginto ang pakay ng mga Espanyol sa Pilipinas. Pumapangalawa lamang rito ang pagpapalaganap ng relihiyong Katoliko. Hindi man magawagawang magtagumpay ang Espanya sa pananakop sa Mindanao, nagtagumpay naman ito sa pagtatanim ng galit at puot sa pagitan ng mga Pilipino at Moro.

Mga Tao Ng Lawa

Sa dinami-dami ng tao dito sa mundo, ilan lamang ang gustong magpasakop. Halos lahat na yata pabor sa mapang-akit na salitang kung tawagin ay kalayaan. Hindi na bago ito, maging sa Pilipinas, lalo pa't napakarami nang sumakop dito.

Maraming nangahas na sakupin ang Pilipinas. Ang pinakamatagal na sumakop sa bansang ito ay ang kilalang mga Espanyol na naghari ng 333 taon. Dahil sa kanilang ambisyong mahanap ang kanilang pinakapapangarap na Spice Island, hindi inaasahang narating nila ang paraisong mas maganda pa kaysa dito.

Napakahirap ng pinagdaanan ng mga Pilipino malabanan lamang ang mga mananakop nito. Umusbong ang iba't-ibang rebolusyonaryong naghangad ng reporma. Sinamantala ng mga ilustrado-mga Pilipinong binigyan ng pagkakataong makapag-aral- ang edukasyong kanilang nalikom upang malabanan ang mga Espanyol. Mayroong mga taong ginamit ang sandata o dahas laban sa dahas at mayroon ding ibang pluma ang ginamit laban sa pananakop. Maituturing na tahimik at maingay ang ginamit ng mga Pilipino upang matubos ang kani-kanilang kultura at mapanatili ang kanilang lahi. Iba't-ibang mga tribo ang pilit na umayaw sa pwersa ng mga Espanyol. Ang mga Maranao na napakayaman sa kultura at paninindigan ay isa lamang sa napakaraming tribong nakipagbakbakan. Magiting na nilabanan ng mga Maranao ang pinakasandatang ginamit ng mga Espanyol
upang masakop ang Pilipinas--ang relihiyon.

Napasa-ilalim sa hipnotismo ng Kristiyanismo ang napakaraming Pilipino subalit, hindi pinahintulutan ng mga Maranao ang mapasailalim dito. Sinara nito ang kaniyang pinto sa mga mga Espanyol.

Linggo, Agosto 17, 2008

Polo Y Servicio


Ang pagpapalaganap ng relihiyong Katoliko ang naging unang hakbang ng malawakang pananakop ng Espanya sa Pilipinas. Sa pamamagitan nito, nabigyan ng pagkakataon na maisakatuparan ang tunay na hangarin ng Espanya sa ating bansa. Nagtatag sila ng mga patakaran na masasabi nating nagbigay ng malaking epekto sa pamumuhay ng mga Pilipino. Isa sa mga patakarang itinatag ng mga Espanyol ay ang sapilitang pagtatrabaho, kilala sa tawag na Polo y Servicio.


Ang Polo y Servicio o Prestacion Personal ay hango sa sistemang Repartimiento de Labor na ipinatupad ng Espanya sa Mexico. Ito ay sapilitang pagpapatrabaho sa mga lalaking Pilipino at Mestizo Tsino na may edad na labing-anim (16) hanggang animnapu (60). Nagtatrabaho ang mga ito ng apatnapung (40) araw bawat taon. Polista ang tawag sa mga manggagawang nito. Ang mga trabaho ay dapat na pampublikong serbisyo tulad ng pagtatayo ng mga imprastraktura gaya ng gusali at simbahan; pagpuputol ng malalaking puno; at pag-aayos ng mga kalsada ngunit dahil sa nasasakop ng sistemang encomienda ang Polo y Servicio, ang ibang mga Polista ay naninilbihan sa bahay ng encomiendero. Makakaligtas lamang ang mga polista kung makakabayad sila ng falia na katumbas ng pangaraw-araw na sahod na ibinibigay sa kanila.


Ang patakarang polo y servicio ay masasabi nating epektibo sa maraming kadahilanan. Isa na rito ang mga imprastraktura na nakikita nating nananatiling nakatayo mula pa noong panahon ng pananakop ng mga Espanyol hanggang ngayon. Ang mga ito ay ang mga matatandang simbahan at gusali na matatagpuan sa iba’t-ibang panig ng bansa. Pumapangalawa ang mga malalaking barko na ginagamit ng mga Espanyol sa pandaigdigang kalakalan. Dahil sa mga barkong ito, nagkaroon ng mga malawakang kalakalan sa pagitan ng Pilipinas at ibang bansa. Matindi ang pinagdaraanan ng mga Polista sa paggawa ng mga galyon dahil sa kinakailangan nilang magbuhat ng mga malalaking puno upang magamit sa paggawa ng mga ito. Naging epektibo rin ito dahil sa ito ay sapilitan. Kung hindi magtrabaho ang mga polista, sila ay mapaparusahan. Upang hindi sila maparusahan, tinitiis na lamang ng mga Pilipino ang humugit kumulang na dalawang buwang pagtatrabaho.

Sabado, Agosto 16, 2008

BangsaMoro

Ang Bangsamoro ay binubuo ng mga lugar sa Mindanao at ng mga karatig na lugar katulad ng Palawan at Sulu. Ito ang pumapangalawa sa tatlong malalaking isla na bumubuo sa Pilipinas. Sa kanila rin nanggagaling ang sangkapat na populasyon ng bansa kung kaya't pinapahalagahan ang pagiging bahagi nila ng Pilipinas na nagiging dahilan ng pagtutol ng pamahalaan sa pagtatatag ng kanilang sariling bansa.

Ang paghahangad na pagsasarili ng Bangsamoro ay napakatagal na nilang ninanais ngunit hindi ito maibigay ng pamahalaan na nagiging dahilan ng pagkakaroon ng pagsasalungat sa pagitan ng mga Kristiyano at Muslim. Ang hindi pagkakaunawaan ng dalawa ay nagmula pa sa panahon ng pagsakop ng mga Espanyol dito sa Pilipinas. Dahil sa malawak na paglaganap ng Islam sa bansa at sa mga likas na yaman na maaari nilang mapakinabangan, ay hindi nagdalawang isip ang mga Espanyol na
sakupin ito. Nagtagumpay ang Espanya sa pagsakop sa dalawang bahagi ng Pilipinas na kung tawagin ay Luzon at Visayas ngunit bigo sila sa Mindanao dahil dito unang naitatag ang relihiyong Islam at malakas ang pwersa at pagkakaisa nila sa paglaban sa relihiyong Kristiyanismo.

May matibay na samahan at determinasyon ang mga Muslim sa pagpapanatili ng kanilang tradisyon, kultura, pamumuhay at marami pang aspeto ng buhay kaya naman hanggang sa kasalukuyan ay nagkakaisa pa rin sila sa kanilang mithiing
magkaroon ng sariling bansa.

Makikita natin na may hindi magandang pagsasamahan ang mga Muslim at Kristiyano sa kasalukuyan at ito na ang bunga ng hindi magandang simula nila
noong panahon ng mga Espanyol. Ang alitan nila ay nagbunga ng pagkakatatag ng iba't ibang samahan sa Mindanao laban sa pamahalaan katulad na lamang ng MILF, Abu Sayyaf, Jeemah Islamiyah, NPA at marami pang iba. Ang pagkakatatag ng mga samahang ito ay nagiging sanhi kung bakit mayroong terorismong lumalaganap sa bansa.

Ang pagbibigay kalayaan sa Bangsamoro na maging isang bagong republika ay maaaring maihalintulad sa mga pangyayari noong panahon na talagang lumaban ang mga Muslim na hindi maging bahagi ng Kristiyanismo. Ito ay dahil sa makikita natin na ayaw nilang mapamahalaan ng iba at ayaw nilang m
abahiran ng ibang kultura ang kanilang kultura.

Ang Kagandahan ng 'Pinas

Noon at Ngayon

Inday: ...at ang nakalaang katanungan para sa iyo; kung ika'y bibiyayaang mabuhay muli at mabibigyan ng pagkakataong makapili, sino ka at bakit?



Hindi maikakailang nakaririndi sa pandinig ang katanungang ito dahil na rin marahil sa walang-sawang paggamit nito sa mga paligsahan. Ang pinakamasugid na yatang gumagamit nito'y yaong mga kritikong nagtatanong sa mga magaganda at matatalinong dilag sa labanang kung tawagin sa Ingles ay beauty pageant. Sa tuwing naririnig ko ang katanungang ito, napag-iisip ako kung kailan ako nabuhay. Paano naman kasi, kung ihahalintulad ko sa buhay, ang katanungang ito'y payak lamang subalit 'ni pangit na kasaguta'y wala akong maibigay.

Ang pinakabantog na kasagutang madalas naririnig ay ang award-winning na "Wala akong babaguhin sapagkat sapat na sa akin ang ipinagkaloob ng Poong Maykapal; sapat nang ako'y ako." Nosebleed!--ika nga. Mapapahiyaw ang mga manonood bunsod ng kanilang paghanga. Hindi pa man natatapos ang nakatitindig-balahibo't ala tele-nobelang kasagutan ng kandidata ay tatanghalin na itong panalo.

Napakalaking karangalan na siguro ang mabuhay sa nakaraan. Lubos na mahirap, magulo, masakit, madugo at lahat na yata ng mga masasamang "ma" sa mundo ay nagkumpul-kumpol na sa obra ng nakaraan. Ito; ito ang tumpak na mga dahilan kung bakit ibig kong mabuhay sa nakaraan. Walang libro, wika, kultura, sayaw o musika ang tunay na makapagsasabi sa tunay na kalagayan ng ating mga ninunong nagsumikap upang mapaginhawa ang ating buhay at makapagpaparamdam sa tunay nilang saloobin.

Kung ako'y mabubuhay sa nakaraan, mapaglilingkuran ko kahit papaano ang mga taong nagkaisa upang ipaglaban ang ating bayan at ako'y magkakaroon ng pagkakataong lumaban kasama sila; makidalamhati sa mga pagkakataong kailangan nila ng karamay sa mga pighati ng kanilang buhay; at makisaya sa mumunting labanang naipapanalo nila sa araw-araw nilang pakikidigma sa buhay. Ang makasama sila at mamuhay gaya nila ang tunay na makapagpapamulat sa akin sa kung ano ang katotohanang kanilang kinagisnan. Ito'y maihahalintulad sa wika; ang taong ibig matuto ng wikang banyaga, kailanma'y hindi makapapantay sa taong angkin ang nasabing wika kahit pa siya'y turuan ng pinakamagaling na guro. Maaaring siya'y maging bihasa subalit hindi maiwawaglit ang katotohanang mayro't-mayroon pa ring mga bagay-bagay na hindi niya lubos mauunawaan sa pagbabasa lamang. Ang bawat wika ay natatangi. Ito'y bunga ng madamdaming kuwento ng isang bayan. At ang tunay na makauunawa nito ay ang mga taong iniluwal ng bayang nagmamay-ari rito. Tulad na lamang ng unti-unting pagmamahal ng isang ina sa kanyang inampong anak at ng ampong anak sa kanyang bagong ina, ang mga banyagang nakatira roon ay napapamahal na rin at nagiging tunay na anak na ng wika.

Sabihin mo nga sa akin? Paano mo mararamdaman ang pakiramdam ng pakiramdam ng 'di mo pa nararamdaman? Magmamahal ka ba gayong hindi ka pa naman nakararamdam ng pagmamahal? Sabihin nating ika'y wala pang kamuwang-muwang sa buhay at hindi ka pa nakadarama ng pagmamahal at may nakita kang pamilyang nagpapakita kung ano ang tunay na pagmamahal, maiintindihan mo ba at magmamahal ka na rin ba 'agad sa isang tinginan lang? Hindi ba't natuto kang magmahal hindi dahil sa pagmamahal na ipinakita ng iyong mga magulang kundi dahil sa ipinaramdam nila?

Paano natin lubos na maiintindihan ang nakaraan na para bang tayo ay sila at sila ay tayo kung kailan ma'y hindi pa natin nararanasan ang kanilang pinagdaanan at hindi pa natin nadaramang tayo nga'y sila? Sa aking munting kaalaman ukol sa kanila, hindi ko pa rin lubos na maunawaan at mapahalagahan ang kanilang mga nagawa. Hindi ba't lubos ang iyong pagdadalamhati kung ikaw ang nawalan kaysa sa iyong pagdadalamhati kung iba ang nawalan? Kung mas nagdurugo ang iyong puso kapag ika'y nakakarinig ng balitang nasunog ang bahay ni Mang Hkrrgdhkdcmrgvfd kaysa sa pagkasunog ng sarili mong bahay (maliban na lamang kung sakit na 'yan), aba'y hindi na ako magpapakita pa.

Kung pipiliin ko ang mabuhay ngayon kaysa noon, hindi ko lubos na mapapahalagahan ang kanilang mga nagawa at hindi ko malalaman ang katotohanan sa tunay kong pagkatao at kung sino nga ba ako. Paano mo malalaman ang tunay mong pagkatao kung hindi mo alam ang naganap sa iyo noong unang tatlumpu'ng taon ng iyong pagkabuhay at ang tanging alaalang naiwan sa 'yo yaong sa kasalukuyan lamang!

Ang tunay na simula ng kabanata ng ating buhay bilang mga Pilipino ay nangyari noon. Isang napakalaking karangalan ang makita ang pangyayaring iyon; kung gaano katatag ang kanilang paninindigang itaguyod ang kanilang pagiging Pilipino; kung paano sila namuhay; kung paano nila pilit ipinaglaban ang napipinto nating kalayaan. Isa ring napakalaking karangalan ang matulungan sila; maging bahagi ng kanilang buhay at instrumento ng reporma. Maaari nga'ng ang mabuhay ngayon ay tama ng tulong sa kanila sapagkat ang maipagpatuloy natin ang kanilang nasimulan ang adhikaing naghimok sa kanilang lumaban, ngunit hindi kaya mas magandang pakinggang kasama natin silang itinaguyod ang simulain para sa kalayaan? Na kapit-kamay natin silang sinamahan sa pakikipaglaban? Na walang takot nating hinarap ang kamatayan? Na kahit sa pagkakataong iyon lamang, naramdaman natin ang pagkakaisa ng mga Pilipino? Na kahit papaano'y naibsan natin ang kanilang paghihirap at lubos nating naintindihan ang mithiing nagbubuklod ngayon sa atin?

Maipagpapagpapalit ko ang aking buhay para sa nakaraan upang maigugol ko ito sa munting paglingkod at pagtulong sa kanila; maibsan lamang ang kanilang pasakit at ang kanilang pasanin. Ikaw? Kung ika'y bibiyayaang mabuhay muli at mabibigyan ng pakakataong makapili kung sino ka at kung bakit, ano ang isasagot mo kay Inday?

Tama?Mali?

Sa ngayon hindi maikakaila ang paglaki ng populasyon. Ayon sa ilang ekonomista, sanhi ng napakaraming problema ng bansa ang napakalaking pagtaas nito. Unang ipinasa ng mga mambabatas ang patakaran ukol sa kontrasepsyon na maaaring magpabago ng buhay ng bawat Pilipino. Sa proposisyong ito, pinaniniwalaang bababa ang pagtaas ng krimen, ang dami ng mga walang trabaho at ang mataas na pagkakataong hindi maibahagi sa bawat Pilipino ang mga benepisyong ipinamamahagi ng iba't-ibang ahensya at programa ng gobyerno. Ang mga ito ay ilan lamang sa napakarami pang dahilan ng gobyerno kung bakit pilit nila itong ipinaglalaban.

"Hindi lahat ay mapapaligaya at mapapaamo ng
isang tao." Ang katotohanang nakapaloob sa kasabihang ito ay hindi maikakailang totoo sa sitwasyon ng ating bansa ngayon. Hindi naman kasi lahat ay sumasang-ayon sa proposisyong ipinasa ng ilan sa ating mga opisyal na ibig makuha ang kasaganahan sa kahit na anong paraan. Pinakaunang nagkunot ng noo ay ang Simbahan na hindi papatalo. Umapila sila laban sa ibig mangyari ng gobyerno. Ayon dito, mali ang paraang naisip ng ating mga opisyal. Hindi raw kasi ito makatarungan. Sagrado na raw kasi ang bagay na pinag-uusapan dito at mali ang naisip nilang paraan upang masolusyunan ang inaakala nilang pinakaangkop na solusyon para rito. Sino nga ba ang tama sa dalawa?

Kapag prinsipyo at praktikalidad na ang pinag-uusapan, hindi malayong marami ang martir na magsasabing prinsipyo pa rin ang kanilang pipiliin. Ngunit kapag ang isang tao'y lubusan na ang kahirapan hindi ba't umuusbong ang pagtaas ng krimen? Hindi ba't natural sa isang tao ang isipin lamang ang kanyang paggaling kaysa mga bagay-bagay ukol sa pulitika at iba pang para sa kanya'y hindi makapapantay sa kahalagahan ng kanyang buhay kapag siya'y may sakit? Pagkatapos ng napakahabang oras na pagbabasa at ika'y masyado nang inaantok at wala ng konseptong pumapasok sa iyong utak, hindi ba't ika'y natutulog na lamang?


May punto ang mga argumentong ito, ngunit kahit kailan kapag dinungisan mo ang iyong pagkatao, parang tinatanggap mo na rin na hindi ka na tao. Ano pa ang silbi ng pagkabuhay natin dito sa mundo kung hindi naman natin kaya ang matalo ang mga problemang katulad nito? Ang dapat nating gawin ay ang mabigyang solusyon ang mga problemang patuloy na sumusunod sa atin. Ngunit nararapat lamang na isaalang-alang natin ang paraan kung paano natin masosolusyunan ang mga ito. Tayo, bilang mga alagad ng Poong Maykapal na alam kung ano ang tama at mali, ay nakakikilatis na ang tamang paraan lamang ang ating dapat sundin upang mabuhay ng payapa at maligaya.


Hindi dapat na pabulaanan ang proposisyon ng gobyerno ngunit hindi rin naman makatarungang hayaan ang mga kabataan pati na rin ang nasa tamang gulang na gawin ang kanilang hindi makataong kagustuhan.